Oksytocyna, powszechnie znana jako „hormon miłości”, odgrywa niezwykle istotną rolę w kształtowaniu i utrzymywaniu relacji międzyludzkich, regulacji emocji oraz w funkcjonowaniu całego układu hormonalnego. W dużym stopniu odpowiada za tworzenie więzi społecznych, proces laktacji i poród, ale coraz więcej badań naukowych wskazuje na jej szerokie zastosowanie w leczeniu depresji, zaburzeń lękowych oraz wsparciu terapii autyzmu czy PTSD. Ten fascynujący peptyd wpływa zarówno na nasz umysł, jak i ciało, co potwierdzają najnowsze doniesienia ze świata nauki. W niniejszym artykule przyjrzymy się, czym jest oksytocyna, jak działa oraz jakie korzyści może przynieść jej stosowanie w różnych dziedzinach medycyny i psychologii.
Czym jest oksytocyna? Peptyd regulujący emocje i więzi społeczne
Definicja i struktura chemiczna oksytocyny
Oksytocyna to hormon peptydowy składający się z dziewięciu aminokwasów (jest to tzw. nonapeptyd). Podobnie jak wazopresyna (antydiuretyczny hormon odpowiedzialny między innymi za regulację gospodarki wodno-elektrolitowej), oksytocyna syntetyzowana jest w podwzgórzu – niewielkiej, ale bardzo ważnej strukturze zlokalizowanej w międzymózgowiu. Następnie magazynowana i uwalniana jest przez tylny płat przysadki mózgowej (często określany mianem neurohypophysis).
Warto podkreślić, że budowa chemiczna oksytocyny sprawia, że jest ona stabilna i stosunkowo łatwo rozprowadzana w organizmie. W badaniach laboratoryjnych i klinicznych używa się zarówno syntetycznej oksytocyny (np. w formie iniekcji), jak i oksytocyny w postaci aerozolu donosowego, który pozwala na lepsze dotarcie substancji do mózgu.
Jako trener personalny w Lublinie, często spotykam się z pytaniami o wpływ hormonów na samopoczucie i relacje. Oksytocyna jest jednym z tych hormonów, który odgrywa kluczową rolę w budowaniu więzi społecznych.
Jak jest produkowana oksytocyna i gdzie działa w organizmie?
Głównym ośrodkiem produkcji oksytocyny jest podwzgórze (dokładniej – jądro przykomorowe i jądro nadwzrokowe). Po syntezie oksytocyna transportowana jest do tylnego płata przysadki mózgowej, gdzie ulega magazynowaniu i stopniowemu uwalnianiu do krwiobiegu w odpowiedzi na różne bodźce.
Poza przysadką, oksytocyna jest również wytwarzana w innych tkankach, takich jak jajniki, jądra, łożysko czy grasica. Ma to znaczenie przy lokalnej regulacji procesów fizjologicznych – np. w kontekście regulacji cyklu rozrodczego czy rozwoju płodowego. Działanie oksytocyny obejmuje zarówno układ krążenia, jak i układ nerwowy, co przekłada się na szerokie spektrum efektów.
Rola oksytocyny w ludzkim zachowaniu i funkcjach biologicznych
Oksytocyna jest najszerzej znana z roli, jaką pełni w relacjach międzyludzkich, ale lista jej zadań jest znacznie dłuższa. Najważniejsze z nich obejmują:
Regulację emocji i więzi społecznych: wzmaga przywiązanie i zaufanie, co czyni ją kluczową dla tworzenia oraz utrzymywania relacji.
Pobudzanie skurczów macicy: odgrywa podstawową rolę w czasie porodu.
Ułatwianie laktacji: oksytocyna ułatwia wypływ mleka w gruczołach piersiowych, co jest szczególnie istotne w procesie karmienia piersią.
Wpływ na zachowania seksualne: pomaga w budowaniu więzi między partnerami, a także może wpływać na satysfakcję seksualną.
Modulację reakcji na stres: współdziała z innymi hormonami, takimi jak kortyzol, co może wpływać na poziom niepokoju i mechanizmy obronne organizmu.
Jak działa oksytocyna? Mechanizm działania w układzie nerwowym i hormonalnym
Wpływ oksytocyny na układ limbiczny i emocje
Układ limbiczny to zespół struktur mózgowych odpowiedzialnych za regulację emocji, procesy pamięci i zachowania motywacyjne. Jednym z kluczowych elementów układu limbicznego jest ciało migdałowate, które odpowiada za odczuwanie lęku i agresji. Oksytocyna wykazuje zdolność do modulowania reaktywności ciała migdałowatego, co przekłada się na obniżenie poziomu lęku i zwiększenie otwartości społecznej.
Ponadto oksytocyna wpływa na ośrodki nagrody w mózgu (m.in. jądro półleżące), co może zwiększać odczucie przyjemności z kontaktów społecznych czy bliskości fizycznej. To między innymi dlatego u osób zakochanych, które mają wyższy poziom oksytocyny, obserwuje się zwiększoną skłonność do okazywania czułości oraz potrzebę utrzymywania długotrwałego kontaktu z partnerem.
Jak oksytocyna reguluje relacje międzyludzkie i poziom stresu?
Oksytocyna nazywana jest „hormonem miłości” nie bez powodu. Jej wysoki poziom sprzyja:
Tworzeniu więzi: wpływ na wzajemne zaufanie i empatię.
Zmniejszaniu dystansu społecznego: ułatwia nawiązywanie relacji i ogranicza nieśmiałość.
Regulacji stresu: oksytocyna współdziała z układem współczulnym oraz przywspółczulnym, czego efektem jest łagodzenie reakcji stresowej.
W kontekście stresu oksytocyna często działa przeciwnie do kortyzolu – hormonu stresu. Podczas gdy kortyzol mobilizuje organizm do walki lub ucieczki, wysoki poziom oksytocyny może wywoływać stan relaksacji i zwiększać tolerancję na czynniki stresogenne.
Chcesz dowiedzieć się więcej o wpływie oksytocyny na relacje i stres? Skorzystaj z konsultacji z dietetykiem i trenerem online, a omówimy mechanizmy działania tego peptydu i jego potencjalne korzyści dla Ciebie.
Interakcje oksytocyny z dopaminą i serotoniną
Badania naukowe wskazują, że oksytocyna może nasilać aktywność układu dopaminergicznego i serotoninergicznego, czyli dwóch kluczowych szlaków neuroprzekaźnikowych w mózgu. Dopamina odpowiada za motywację, odczuwanie przyjemności oraz kontrolę ruchową, natomiast serotonina odgrywa istotną rolę w regulacji nastroju, apetytu, snu i odczuwania bólu.
Wielu badaczy podkreśla, że właściwe stężenie oksytocyny może wzmacniać efekty prospołeczne dopaminy (np. poczucie przywiązania, zaufania) oraz zapobiegać zaburzeniom nastroju związanym z niskim poziomem serotoniny (np. epizodom depresyjnym).
Korzyści stosowania oksytocyny – jakie efekty można osiągnąć?
Zwiększenie empatii i poprawa relacji międzyludzkich
Z perspektywy terapeutycznej oksytocyna jest rozpatrywana jako środek, który może wspierać:
Terapię par – ułatwia naprawianie więzi emocjonalnych, wzmacnia zaufanie i empatię.
Rehabilitację społeczną osób z zaburzeniami interakcji – może łagodzić objawy nieśmiałości i lęku przed kontaktami społecznymi.
W wielu badaniach wykazano, że wzrost poziomu oksytocyny koreluje z większą umiejętnością rozumienia perspektywy innych ludzi, co jest kluczowe dla budowania głębokich i trwałych relacji.
Redukcja stresu, lęku i depresji
Oksytocyna może być pomocna w zarządzaniu stresem i obniżeniu poziomu lęku. Dzięki swojemu antystresowemu działaniu często jest rozpatrywana jako uzupełnienie konwencjonalnych terapii przeciwlękowych i przeciwdepresyjnych. W licznych badaniach odnotowano:
Zmniejszenie objawów depresji u pacjentów z zaburzeniami nastroju.
Zmniejszenie poziomu lęku u osób cierpiących na fobie społeczne.
Poprawę samopoczucia dzięki obniżeniu poziomu kortyzolu i związanej z nim reakcji stresowej.
Poprawa funkcji poznawczych i pamięci
Choć oksytocyna nie jest typowo kojarzona z poprawą zdolności poznawczych, badania sugerują, że może wspierać niektóre aspekty funkcjonowania mózgu, takie jak zapamiętywanie twarzy i rozpoznawanie emocji. Ponadto w kontekście neuroplastyczności (zdolności mózgu do adaptacji i zmiany struktury w odpowiedzi na bodźce) oksytocyna może sprzyjać tworzeniu nowych połączeń neuronalnych, co przekłada się na lepsze funkcjonowanie poznawcze.
Zastosowanie oksytocyny w leczeniu autyzmu i PTSD
Badania kliniczne wykazały, że oksytocyna może być przydatna jako wsparcie w terapii osób ze spektrum autyzmu (ASD) oraz z zespołem stresu pourazowego (PTSD). W przypadku osób z ASD suplementacja oksytocyny (szczególnie w formie donosowej) może pomóc w:
Zwiększeniu świadomości emocjonalnej i lepszym rozpoznawaniu ekspresji twarzy.
W kontekście PTSD oksytocyna bywa łączona z psychoterapią, szczególnie terapią ekspozycyjną, aby wzmocnić efekty leczenia. Mechanizm jej działania polega m.in. na łagodzeniu symptomów lękowych i ułatwianiu budowania bezpiecznych relacji, w tym relacji terapeutycznej.
Oksytocyna a inne hormony – jak wpływa na organizm?
Jak oksytocyna współdziała z kortyzolem, testosteronem i estrogenem?
Kortyzol: oksytocyna ma działanie antagonistyczne do kortyzolu, tzw. hormonu stresu. Wysoki poziom oksytocyny może obniżać uwalnianie kortyzolu, co przekłada się na złagodzenie reakcji stresowej i poprawę samopoczucia.
Testosteron: choć oksytocyna i testosteron pełnią odmienne funkcje, istnieją dowody na to, że wysokie stężenie testosteronu może redukować niektóre prospołeczne efekty oksytocyny, np. skłonność do empatii. Z drugiej strony, oksytocyna może łagodzić agresywne zachowania często kojarzone z wysokim poziomem testosteronu.
Estrogen: estrogen może wzmagać syntezę i wydzielanie oksytocyny, co widać zwłaszcza w kontekście cyklu miesięcznego u kobiet. Wyższy poziom estrogenu (np. w ciąży) zwiększa jednocześnie wrażliwość tkanek na działanie oksytocyny.
Oksytocyna vs wazopresyna – jakie są kluczowe różnice?
Wazopresyna (inaczej hormon antydiuretyczny, ADH) jest bardzo podobna chemicznie do oksytocyny (również składa się z dziewięciu aminokwasów). Oto główne różnice między tymi peptydami:
Działanie fizjologiczne: wazopresyna odpowiada głównie za regulację gospodarki wodnej organizmu (kontroluje resorpcję wody w nerkach), podczas gdy oksytocyna przede wszystkim wpływa na więzi społeczne, skurcze macicy i laktację.
Wpływ na zachowanie: oksytocyna sprzyja zachowaniom prospołecznym i więziom emocjonalnym, zaś wazopresyna bywa wiązana z zachowaniami związanymi z obroną terytorium czy agresją.
Receptory: choć obie cząsteczki są zbliżone strukturalnie, mają różne receptory i różne miejsca docelowe działania w mózgu i ciele.
Czy oksytocyna może wpływać na libido i satysfakcję seksualną?
Oksytocyna ma istotny udział w reakcjach seksualnych oraz w budowaniu więzi między partnerami. Jej wpływ na libido może być jednak zróżnicowany – u niektórych osób zwiększa popęd seksualny, u innych natomiast może działać łagodząco na stres, co pośrednio prowadzi do poprawy życia intymnego. W kontekście satysfakcji seksualnej oksytocyna sprzyja uczuciu zrelaksowania i bliskości, co może ułatwiać osiągnięcie satysfakcji obojgu partnerom.
Jak stosować oksytocynę? Dawkowanie i sposoby podania
Naturalne sposoby zwiększania poziomu oksytocyny
Choć oksytocynę można dostarczać z zewnątrz (np. za pomocą aerozolu donosowego), istnieje wiele naturalnych sposobów na podwyższenie jej poziomu w organizmie:
Kontakt fizyczny: przytulanie, masaż, pocałunki – wszelkie formy bliskości fizycznej zwiększają wydzielanie oksytocyny.
Relacje społeczne: rozmowy z bliskimi, spotkania towarzyskie czy wspólne aktywności sprzyjają uwalnianiu oksytocyny.
Śmiech i pozytywne emocje: radość, zabawa, wspólne oglądanie komedii – wszystko to może sprzyjać naturalnemu wzrostowi hormonu.
Karmienie piersią: w przypadku kobiet, które urodziły dziecko, proces karmienia piersią stymuluje intensywne uwalnianie oksytocyny.
Jakie formy oksytocyny są dostępne (donosowa, iniekcje)?
W praktyce medycznej stosuje się przede wszystkim:
Oksytocynę w postaci injekcji: wykorzystywaną głównie w położnictwie (wywoływanie porodu, wspomaganie skurczów macicy).
Aerozol donosowy: używany w badaniach nad zachowaniem społecznym i terapią zaburzeń, takich jak autyzm czy PTSD. Ta forma pozwala na szybsze przenikanie oksytocyny przez nabłonek nosa do krwiobiegu i ułatwia jej dotarcie do mózgu.
Inne formy, takie jak tabletki doustne, są znacznie mniej popularne i mniej skuteczne, ponieważ oksytocyna – jako peptyd – ulega łatwemu rozkładowi w przewodzie pokarmowym.
Optymalne dawki oksytocyny w terapii medycznej
Dawkowanie oksytocyny zależy od konkretnego zastosowania. W położnictwie stosuje się najczęściej dawki rzędu 1–10 jednostek międzynarodowych (IU) w postaci wlewu dożylnego. W badaniach nad zastosowaniem oksytocyny w psychiatrii i psychologii często pojawiają się dawki rzędu 20–40 IU w postaci aerozolu donosowego, podawane kilka razy dziennie.
Warto podkreślić, że ustalenie odpowiedniej dawki oksytocyny w kontekście leczenia zaburzeń psychicznych i neurologicznych wymaga indywidualnego podejścia, opartego na konsultacji z lekarzem i dokładnej analizie stanu pacjenta.
Czy oksytocyna ma skutki uboczne? Na co uważać?
Możliwe reakcje organizmu – bóle głowy, wahania emocjonalne
Choć oksytocyna uważana jest za stosunkowo bezpieczny hormon, niekiedy mogą wystąpić działania niepożądane, takie jak:
Bóle głowy i migreny.
Nadmierna senność lub zmęczenie.
Wahania emocjonalne (zwłaszcza przy zbyt wysokich dawkach), objawiające się drażliwością czy stanami euforycznymi przeplatanymi obniżeniem nastroju.
W większości przypadków skutki uboczne są łagodne i ustępują samoistnie po zaprzestaniu stosowania lub zmniejszeniu dawki.
Czy długotrwałe stosowanie oksytocyny może prowadzić do negatywnych skutków?
O długotrwałym stosowaniu oksytocyny mówi się głównie w kontekście leczenia zaburzeń psychicznych i neurologicznych. Wówczas kluczowe jest zachowanie właściwej równowagi między korzyściami wynikającymi z poprawy relacji społecznych czy obniżenia lęku, a ryzykiem ewentualnych skutków ubocznych i rozregulowania układu hormonalnego.
Niektóre badania sugerują, że stałe, wysokie dawki oksytocyny mogą paradoksalnie prowadzić do nieadekwatnych reakcji emocjonalnych (np. wzrostu nieufności wobec osób spoza najbliższego kręgu społecznego) czy zaburzeń w przetwarzaniu bodźców społecznych. Dlatego zawsze zaleca się ostrożność oraz regularne konsultacje z lekarzem.
Jak minimalizować ryzyko skutków ubocznych?
Monitorowanie dawki: dostosowanie podaży oksytocyny indywidualnie do potrzeb pacjenta i obserwacja reakcji organizmu.
Czas trwania kuracji: najlepiej poddawać się kuracji oksytocyną jedynie przez określony czas, zgodnie z zaleceniami specjalisty.
Konsultacje lekarskie: przed rozpoczęciem stosowania oksytocyny warto wykonać badania hormonalne i skonsultować się z lekarzem specjalistą, zwłaszcza endokrynologiem lub psychiatrą.
Najnowsze badania naukowe na temat oksytocyny – skuteczność i bezpieczeństwo
Omówienie kluczowych badań nad oksytocyną
W ostatnich latach opublikowano szereg badań naukowych dotyczących zastosowania oksytocyny w różnych dziedzinach medycyny. Szczególnie intensywnie badane są:
Zaburzenia spektrum autyzmu (ASD): badania prowadzone m.in. przez University of California, San Diego wskazują, że donosowe podawanie oksytocyny może poprawiać umiejętności społeczne.
Zaburzenia lękowe i depresja: ośrodki badawcze na całym świecie analizują, w jaki sposób oksytocyna moduluje reakcje na stres i lęk, w tym w kontekście terapii CBT (Cognitive Behavioral Therapy).
Zastosowanie w leczeniu PTSD: publikacje w czasopiśmie Journal of Traumatic Stress opisują korzystny wpływ oksytocyny na redukcję objawów stresu pourazowego, zwłaszcza w połączeniu z psychoterapią.
Wyniki badań klinicznych dotyczących jej wpływu na stres i relacje społeczne
Wielu naukowców potwierdza, że jednorazowe podanie oksytocyny donosowej może wywołać natychmiastowe efekty w postaci zwiększonej empatii, zaufania i pozytywnego nastawienia do otoczenia. Jednak wciąż trwają dyskusje, czy długofalowe leczenie oksytocyną jest równie skuteczne i bezpieczne. Część badań sugeruje, że efekty mogą być zależne od kontekstu społecznego i indywidualnych cech pacjenta (np. istniejące traumy, poziom lęku, osobowość).
Potencjalne zastosowania oksytocyny w psychiatrii i terapii neurologicznej
Schizofrenia: wstępne doniesienia wskazują, że u niektórych pacjentów z objawami negatywnymi (brak emocji, wycofanie społeczne) oksytocyna może poprawiać zdolności społeczne i motywację do kontaktu.
Choroby neurodegeneracyjne: prowadzone są badania nad wpływem oksytocyny na chorobę Alzheimera czy Parkinsona, choć dotąd nie uzyskano jednoznacznych wyników.
Uzależnienia: oksytocyna jest testowana pod kątem wsparcia w terapii uzależnień (np. od opioidów), ponieważ może pomagać w regulacji reakcji stresowej i ograniczać chęć sięgania po substancje psychoaktywne.
Podsumowanie – czy oksytocyna to klucz do lepszych relacji i zdrowia psychicznego?
Najważniejsze informacje w skrócie
Oksytocyna to peptydowy hormon syntetyzowany w podwzgórzu i uwalniany przez tylny płat przysadki mózgowej.
Pełni kluczową rolę w kształtowaniu więzi społecznych, regulacji emocji, porodzie i laktacji.
Wpływa pozytywnie na empatię, zaufanie i redukcję stresu.
Badania wskazują na jej możliwe zastosowanie w terapii autyzmu, PTSD, zaburzeń lękowych i depresji.
Gdy konwencjonalne metody leczenia zaburzeń lękowych i depresji nie przynoszą wystarczających rezultatów.
W sytuacjach, gdy konieczne jest wzmocnienie więzi społecznych i empatii (np. w terapii par, terapii rodzinnej).
Jako wsparcie w leczeniu zaburzeń ze spektrum autyzmu, szczególnie w zakresie poprawy interakcji społecznych.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o zdrowym stylu życia, treningu i diecie, zapraszam do obserwowania mojego profilu na Instagramie. Możesz również dołączyć do mojej grupy FitForce na Facebooku, gdzie znajdziesz wsparcie i motywację od osób o podobnych celach.
Czy warto łączyć oksytocynę z innymi metodami wsparcia psychicznego?
Zdecydowanie tak. Najlepsze efekty obserwuje się zazwyczaj w połączeniu oksytocyny z:
Psychoterapią (np. terapią poznawczo-behawioralną).
Farmakoterapią (w przypadku poważniejszych zaburzeń nastroju).
Wsparciem psychiatrycznym i rodzinnym.
Oksytocyna nie powinna być postrzegana jako cudowny lek na wszystkie problemy emocjonalne czy społeczne, ale raczej jako dodatkowe narzędzie wspomagające kompleksowe podejście do terapii
Oksytocyna, zwana „hormonem miłości”, pełni niezwykle istotną rolę w kształtowaniu więzi, empatii i rozwoju relacji społecznych. Jej oddziaływanie na organizm jest bardzo szerokie – od porodu i laktacji, poprzez modulację stresu, po wsparcie w leczeniu zaburzeń lękowych, depresji, autyzmu czy PTSD. Kluczowe znaczenie mają tu jednak zarówno prawidłowe dawkowanie, jak i odpowiedni kontekst społeczny czy psychologiczny.
W efekcie oksytocyna jawi się jako ważne uzupełnienie dotychczasowych metod terapeutycznych. Jednak warto pamiętać, że nie jest „lekiem na całe zło” – najlepiej działa, gdy łączy się ją z psychoterapią, wsparciem psychiatrycznym oraz innymi, sprawdzonymi formami leczenia i profilaktyki zdrowia psychicznego.
Najczęstsze Pytania i Odpowiedzi (FAQ)
Czym dokładnie jest oksytocyna i dlaczego bywa nazywana „hormonem miłości”?
Oksytocyna to hormon peptydowy odpowiedzialny za regulację więzi społecznych, odczuwanie empatii oraz wzmocnienie relacji międzyludzkich. Bywa określana mianem „hormonu miłości” ze względu na istotny wpływ na tworzenie bliskości, zaufania i pozytywnych emocji w kontaktach z innymi ludźmi.
Czy oksytocyna może pomóc w redukcji stresu i lęku?
Tak, liczne badania potwierdzają, że oksytocyna wykazuje działanie antystresowe, m.in. poprzez obniżenie poziomu kortyzolu. Może wspomagać leczenie zaburzeń lękowych, wpływając na uspokojenie układu nerwowego i poprawę samopoczucia.
W jakich formach dostępna jest oksytocyna?
Oksytocynę najczęściej spotyka się w formie donosowej (aerozol) oraz w formie iniekcji. W położnictwie stosuje się ją głównie w iniekcjach (np. dożylne wlewy), natomiast w celach terapeutycznych i badawczych (np. przy zaburzeniach psychiatrycznych) preferuje się zwykle aerozol donosowy ze względu na szybszą i skuteczniejszą penetrację do mózgu.
Jakie są możliwe skutki uboczne stosowania oksytocyny?
Wśród najczęściej wymienianych skutków ubocznych znajdują się bóle głowy, nadmierna senność, zmęczenie oraz wahania emocjonalne. Przy dłuższym i intensywnym stosowaniu może dochodzić do rozregulowania układu hormonalnego oraz niewłaściwej interpretacji bodźców społecznych. Dlatego ważne jest prowadzenie terapii pod nadzorem specjalisty.
Czy oksytocyna może zwiększać libido i poprawiać satysfakcję seksualną?
Oksytocyna wpływa korzystnie na poczucie bliskości, co sprzyja budowaniu relacji i może pośrednio poprawiać satysfakcję seksualną. Jednak samo zwiększenie libido zależy od wielu czynników (m.in. ogólnego stanu zdrowia czy poziomu innych hormonów). U niektórych osób oksytocyna może wzmacniać popęd seksualny, u innych może działać głównie łagodząco na stres, co pośrednio wpływa na życie intymne.
Czy możliwe jest naturalne podniesienie poziomu oksytocyny w organizmie?
Jak najbardziej. Warto zadbać o regularny kontakt fizyczny (przytulanie, masaż), podtrzymywanie bliskich relacji i pozytywnych interakcji społecznych czy aktywności wywołujące radość i śmiech. U kobiet karmiących piersią naturalnie dochodzi do intensywnego uwalniania oksytocyny, co sprzyja wzmocnieniu więzi z dzieckiem.
Kto powinien rozważyć terapię oksytocyną?
Terapia oksytocyną może okazać się wsparciem dla osób z zaburzeniami lękowymi, depresją czy zaburzeniami ze spektrum autyzmu, zwłaszcza gdy standardowe metody leczenia nie przynoszą wystarczających efektów. Zawsze jednak należy pamiętać o konsultacji lekarskiej – specjalista oceni, czy w konkretnym przypadku oksytocyna będzie bezpieczna i korzystna.
Bibliografia
Feldman, R. (2012). Oxytocin and social affiliation in humans. Hormones and Behavior, 61(3), 380–391.
Guastella, A. J., & MacLeod, C. (2012). A critical review of the influence of oxytocin nasal spray on social cognition in humans: evidence and future directions. Hormones and Behavior, 61(3), 410–418.
Parker, K. J., Garner, J. P., & Libove, R. (2014). Plasma oxytocin concentrations and oxytocin receptor polymorphisms predict social impairments in children with and without autism spectrum disorder. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(33), 12258–12263.
Carter, C. S. (2014). Oxytocin pathways and the evolution of human behavior. Annual Review of Psychology, 65, 17–39.
Koch, S. B. J., Snoek, L., & van Steenbergen, H. (2020). The role of oxytocin in modulating stress-related emotional and social behaviors. Frontiers in Psychology, 11, 574873.
Ostrzeżenie: Informacje zawarte w tym artykule są przeznaczone wyłącznie do celów informacyjnych.
Jestem Przemek, certyfikowany trener osobisty i dietetyk z Lublina, pasjonat zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej. Jestem zawodnikiem i trenerem — specjalistą trójboju siłowego. Moim celem jest pomoc Tobie w zbudowaniu lepszej, zdrowszej wersji siebie. Ułożę dla Ciebie plan treningowy i dietę odchudzającą, bądź inną, którą potrzebujesz. Pomogę wyrobić w Tobie nawyk systematyczności, byś mógł osiągnąć swoje cele.
View all posts by Przemek Jurek
